Door Yentl Wisse
First time voters zijn politiek onbeslist. Bijna de helft van hen weet (nog) niet op welke partij te stemmen. Vlaams Belang en Groen zijn de populairste partijen onder jongeren, deels door negatieve campagnevoering en hun inzet op sociale media.
Op 9 juni 2024 zullen 608.000 Vlamingen tussen 18 en 22 voor het eerst hun stem uitbrengen voor de Vlaamse en federale verkiezingen: dat is 8 procent van alle kiezers. Hun politieke voorkeuren worden getoetst door politieke peilingen, maar die tonen geen eenduidige resultaten.
Antipolitiek of juist niet?
Recente peilingen tonen Vlaams Belang en Groen als populairste partijen bij de first time voters. Een nieuw onderzoek van Jeugdonderzoeksplatform (JOP) geeft een ander beeld weer, waar 49 procent van de Vlaamse jongeren geen voorkeur heeft voor een specifieke politieke partij.
Jongeren hebben steeds meer apolitieke of antipolitieke gevoelens: ze staan niet langer achter de gangbare politieke aanpak. Dat verklaart deels de groep Vlaamse jongeren die politiek onbeslist blijven, maar de JOP-resultaten weerspiegelen dat niet in grote mate.
Een groot deel van de onbesliste 49 procent weet simpelweg nog niet achter welke partij ze staan of welke politieke partij hun stem verdient. Antipolitieke gevoelens zijn dus slechts een deel van de verklaring.
JOP ziet ook een groeiende politieke interesse bij jongeren met een migratieachtergrond, maar zij nemen minder snel de stap naar eigen politiek engagement.
Vlaams Belang boven
Volgens een peiling van Hogeschool PXL, is Vlaams Belang de populairste partij onder jongeren die voor de eerste keer gaan stemmen, zoals bij de verkiezingen van 2019. Groen volgt op de tweede plaats en scoort aanzienlijk beter dan in 2019.
Ook N-VA en PVDA doen het goed bij first time voters, toch scoort N-VA bij jongeren minder goed dan bij de hele bevolking. Cd&v, Open VLD en Vooruit, lijken niet zo populair bij deze groep.
Sociale media
Sociale media blijken een belangrijk platform voor politici en politieke partijen om jongeren en nieuwe kiezers te bereiken. In 2019 waren Facebook en Instagram de belangrijkste kanalen, vandaag is dat TikTok.
Negatief campagne voeren heeft het grootste effect op de first time voters, waarbij opnieuw Vlaams Belang, N-VA en Groen het meest aan populariteit winnen. De verkiezingscampagne van Vlaams Belang richt zich op jongeren door extra in te zetten op sociale media en door nieuwe gezichten op hun kieslijsten te introduceren.
Bijna de helft van de first time voters is dus onbeslist. De politieke partijen hebben nog tot 9 juni om hen voor zich te winnen. Een goede campagne op TikTok zou weleens cruciaal kunnen zijn.