EEN DUURZAAM EN VOORDELIG ALTERNATIEF VOOR TAMPONS EN MAANDVERBANDEN
Elke maand nemen we in de rubriek 'De klimaatkeuring' een bedrijf of product onder de loep en beoordelen we hoe duurzaam het echt is.
De coronacrisis heeft veel mensen bewuster gemaakt van de klimaatproblematiek. Met het oog op de afvalberg duiken duurzame alternatieven bijgevolg regelmatig op, ook voor vrouwen die menstrueren. Ken je bijvoorbeeld de menstruatiecup? Tot op heden is het menstruatieproduct bij de brede bevolking een onbekend alternatief voor tampons en maandverbanden. Nochtans zou de herbruikbare cup duurzamer en voordeliger zijn.
Recensie - Klimaat
De menstruatiecup: een flexibele siliconen of latex cup in de vorm van een bel met een steeltje. ©Oana Cristina (Unsplash)
Eind vorig jaar maakte Schotland als eerste land ter wereld tampons en maandverbanden gratis voor iedereen. Kort nadien maakte minister voor Armoedebestrijding Karine Lalieux (PS) 200.000 euro vrij in de strijd tegen menstruatiearmoede. Zulke beleidskeuzes kunnen we enkel toejuichen. Ze vergroten de toegang tot menstruatieproducten bij de brede bevolking. En dat is ook nodig: uit een studie van de hulporganisatie Caritas uit 2019 blijkt dat één op de acht meisjes tussen 12 en 25 jaar in Vlaanderen soms niet genoeg geld heeft om tampons of maandverbanden te kopen. Bij meisjes die leven in materiële deprivatie loopt het zelfs op tot 45 procent. Er is daarom zichtbaar nood aan een top-down beleid om menstruatiearmoede te verhelpen.
Menstruatiearmoede duurzaam oplossen
Het addertje? De oplossing kan ook duurzamer. Tampons en maandverbanden komen het klimaat niet ten goede. Als menstruerend persoon gooi je doorheen je leven zo'n 10.000 tampons of maandverbanden weg. Dat is ongeveer je eigen lichaamsgewicht in menstruatieproducten. Het wetenschappelijk Youtube-kanaal AsapSCIENCE heeft het zelfs over 136 kilogram. De menstruatieproducten - en de daarbij horende beleidskeuzes - vergroten bijgevolg de afvalberg.
Er wordt volop geëxperimenteerd met duurzame menstruatieproducten. Zo lanceerde Belgisch ondernemer Kathleen Peers de menstruatieslip, een alternatief voor maandverbanden en tampons. Na drie jaar worden de slips verwerkt in bloempotten. Op die manier wil Peers de wegwerpcultuur inperken, dat vertelt ze zelf in een interview op Radio 1. Een andere duurzame oplossing zou de menstruatiecup kunnen zijn. Zo’n cup kost tussen de vijftien en de veertig euro en gaat gemakkelijk tien jaar mee. Op diezelfde periode heeft een menstruerend persoon ruim honderden euro’s uitgegeven aan tampons en maandverbanden.
Menstrueren zonder afval
De menstruatiecup is een cup die je vaginaal inbrengt en die, anders dan een tampon of maandverband, geen bloed opneemt, maar menstruele vloeistoffen vasthoudt. Je kan een menstruatiecup tot twaalf uur dragen. Op die manier moet je de cup maar twee keer per dag verversen door het leeg en schoon te maken met warm water en zeep. Aan het begin en het einde van elk cyclus steriliseer je de cup door het eenvoudigweg enkele minuten in kokend water te leggen. En zo menstrueer je zonder enige vorm van afval te creëren.
Hoewel nog meer studies nodig zijn om de kosteneffectiviteit en het milieueffect van de cup te onderzoeken, gaf The Lancet al een aanzet. Het Britse wetenschappelijke tijdschrift onderzocht in 2019 hoe 3319 menstruerende vrouwen de herbruikbare menstruatiecups ervaren. Bij vijftien onderzoeken van The Lancet wilde ongeveer 73 procent van de vrouwen, nadat ze eraan waren gewend, doorgaan met het gebruik. Het inbrengen en legen vergt namelijk wel wat oefening. Hoewel in de marge ook complicaties ontstonden, bleef het aantal bijwerkingen eerder gering. Zo kwam het toxischeshocksyndroom (TSS) zeldzaam aan bod; een syndroom dat je ook kan oplopen wanneer je een tampon langer dan acht uur laat zitten.
Telkens luidde de eindconclusie dat de herbruikbare cups minstens even betrouwbaar zijn als tampons of maandverbanden. De menstruatiecup is dus niet enkel duurzaam en voordelig, maar ook een veilig alternatief dat het uitproberen waard is.
✿✿✿✿❀
door Samira Ataei